Wat is nutri-score en hoe betrouwbaar gebruiken

De Nutri-Score zie je steeds vaker verschijnen op voedingsmiddelen in Europese supermarkten. Het kleurige label moet consumenten helpen om gezondere keuzes te maken. Maar wat is Nutri-Score precies? Hoe wordt het berekend, wat zijn de voordelen en waar moet je op letten? In deze uitgebreide blog lees je alles over de wetenschappelijke achtergrond, kritiekpunten en toepassing in Nederland, inclusief een extra blik op de relatie tussen Nutri-Score en calorieën.

🔍 Wat is nutri-score?

De nutri-Score is een voedselkeuzelogo dat consumenten helpt om in één oogopslag te zien hoe gezond een product is. Het label bestaat uit vijf kleur- en lettercombinaties:

• A (donkergroen) = Gezondere keuze
• B (lichtgroen)
• C (geel)
• D (oranje)
• E (rood) = Minder gezonde keuze

Het systeem werd in 2017 in Frankrijk ontwikkeld en is inmiddels in diverse Europese landen ingevoerd of in voorbereiding, waaronder België, Duitsland en Nederland.

Het doel van de Nutri-Score is niet om diëten voor te schrijven, maar om producten binnen eenzelfde categorie met elkaar te vergelijken — bijvoorbeeld ontbijtgranen, yoghurts of kant-en-klare maaltijden.

🧠 Hoe wordt de nutri-score berekend?

De Nutri-Score is gebaseerd op een wetenschappelijk algoritme dat negatieve en positieve elementen in voeding tegen elkaar afweegt. De score wordt berekend per 100 gram of milliliter van een product.

❌ Negatieve punten:

• Energiedichtheid (kcal)
• Verzadigd vet
• Totale suikers
• Natrium (zout)

✅ Positieve punten:

• Eiwitten
• Vezels
• Aandeel groenten, fruit, peulvruchten, noten en gezonde oliën

De eindscore is het resultaat van de negatieve min de positieve punten. Op basis hiervan wordt het product ingedeeld in A t/m E.

Voorbeelden:

• Volkorenbrood scoort vaak Nutri-Score A of B, dankzij vezels en eiwitten.
• Frisdranken met suiker krijgen vaak Nutri-Score D of E.
• Kaas krijgt meestal C of D vanwege vet en zout, ook al bevat het eiwitten.

🔬 Wetenschappelijke onderbouwing

De Nutri-Score is uitgebreid onderzocht door internationale wetenschappelijke teams. Studies tonen aan dat het systeem begrijpelijk is voor consumenten en gedragsverandering kan stimuleren.

📊 Effect op consumentengedrag

In een internationale studie over 12 landen bleek dat consumenten producten met Nutri-Score gemiddeld 9% gezonder selecteerden dan zonder label. [1]

🧠 Begrijpelijkheid

Onderzoek van Julia & Hercberg (2017) laat zien dat Nutri-Score beter wordt begrepen dan andere labels, zoals het Britse traffic light-systeem of het Scandinavische Keyhole-label. [2]

❤️ Volksgezondheid

Een simulatiestudie in het EPIC-cohort suggereerde dat structureel kiezen voor producten met een gunstigere Nutri-Score kan leiden tot een lagere incidentie van hart- en vaatziekten en sterfte. [3]

🔥 Nutri-score en calorieën: hoe zit dat?

Een veelvoorkomende misvatting is dat Nutri-Score simpelweg een calorieënteller is. In werkelijkheid is de Nutri-Score géén calorieënlabel. Het doel is niet om calorie-inname te beperken, maar om je te helpen kiezen voor producten met een betere samenstelling qua vetten, suikers, vezels en eiwitten. Producten met evenveel calorieën kunnen dus toch een andere Nutri-Score hebben — afhankelijk van hun nutriëntkwaliteit. Het  algoritme kijkt wel naar calorieën, maar dat is slechts één onderdeel van een bredere voedingskundige beoordeling.

⚖️ Calorieën als negatieve factor

De Nutri-Score kent strafpunten toe voor energiedichtheid (kcal/100 g). Producten met veel calorieën, zoals frisdrank, chips of volle kaas, scoren daardoor lager. Maar als het product tegelijkertijd veel eiwitten, vezels of gezonde vetten bevat, kan dat de score verbeteren.

🍫 Voorbeeld

• Noten bevatten veel calorieën, maar ook vezels en gezonde vetten → vaak Nutri-Score C.
• Suikervrije frisdrank bevat weinig calorieën, maar vrijwel geen nuttige voedingsstoffen → vaak Nutri-Score C of D.
• Pure chocolade (70%) bevat veel calorieën en verzadigd vet. Ondanks dat het ook antioxidanten bevat, scoort het meestal Nutri-Score D of E.
• Ongezouten noten bevatten ook veel calorieën, maar krijgen een betere Nutri-Score (meestal C) dankzij het gehalte aan onverzadigde vetzuren, eiwitten en vezels.

⚠️ Maar let op:

Calorieën zijn niet de enige maatstaf voor gezondheid. Een product met weinig calorieën kan toch ongezond zijn als het veel toegevoegde suikers of zout bevat (zoals sommige light-frisdranken of ontbijtkoeken).

⚖️ Kritiek op het systeem

Hoewel Nutri-Score effectief is in het beïnvloeden van consumentengedrag, zijn er ook kritische kanttekeningen:

1. Soms tegenintuïtief

Gezonde producten zoals olijfolie of zalm kunnen laag scoren vanwege hun vetgehalte, terwijl ze juist essentiële vetzuren leveren.

2. Vergelijk niet tussen categorieën

Nutri-Score is ontworpen om producten binnen dezelfde groep te vergelijken. Een Nutri-Score B op ontbijtkoek betekent niet dat het gezonder is dan kaas met D.

3. Beïnvloeding door fabrikanten

Fabrikanten kunnen producten aanpassen om beter te scoren, bijvoorbeeld door kunstmatige zoetstoffen toe te voegen. Dit kan leiden tot minder natuurlijke, maar beter scorende producten. 

4. Geen portie-informatie

Een beperking is dat Nutri-Score werkt per 100 gram of ml. Daardoor kunnen calorierijke producten die je in kleine porties eet (zoals pindakaas of olie) onterecht negatief scoren — ondanks hun plaats in een gezond dieet.

🇳🇱 Nutri-Score in Nederland

In 2022 koos de Nederlandse overheid de Nutri-Score officieel als voedselkeuzelogo. Wel adviseerde het RIVM om het algoritme aan te passen, zodat het beter aansluit bij de Richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad. [4]

De verplichte invoering wordt verwacht in de loop van 2025. Tot die tijd mogen fabrikanten het label vrijwillig gebruiken. Supermarkten als Albert Heijn, Lidl en Jumbo gebruiken het al op huismerken.

🧭 Hoe gebruik je nutri-score verstandig?

• ✅ Gebruik het om producten binnen een categorie te vergelijken (bv. muesli's of zuiveldranken).
• ✅ Combineer het met kennis over gezonde voeding (zoals de Schijf van Vijf).
• ✅ Kijk ook naar ingrediëntenlijst en portiegrootte.
• ❌ Gebruik het niet als individueel voedingsadvies voor een volledig dieet.

✅ Conclusie

De Nutri-Score is een wetenschappelijk onderbouwd, visueel sterk hulpmiddel om gezondere keuzes makkelijker te maken. Het biedt duidelijke informatie op het schap, helpt bij gedragsverandering en is begrijpelijk voor het brede publiek. Hoewel het systeem niet perfect is en nuance mist bij bepaalde producten, is het een belangrijke stap richting transparantere voedselkeuzes.

Gebruik de Nutri-Score dus als wegwijzer, niet als eindstation — en combineer het met gezond verstand en betrouwbare voedingsinformatie.

Bronnen:

[1] Egnell, M., Talati, Z., Hercberg, S., Pettigrew, S., & Julia, C. (2018). Objective understanding of front-of-package nutrition labels: An international comparative experimental study across 12 countries. Nutrients, 10(10), 1542. https://doi.org/10.3390/nu10101542

[2] Julia, C., Etilé, F., & Hercberg, S. (2018). Front-of-pack Nutri-Score labelling in France: an evidence-based policy. The Lancet. Public health, 3(4), e164. https://doi.org/10.1016/S2468-2667(18)30009-4

[3] Deschasaux, M., Huybrechts, I., Julia, C., Hercberg, S., Egnell, M., Srour, B., Kesse-Guyot, E., Latino-Martel, P., Biessy, C., Casagrande, C., Murphy, N., Jenab, M., Ward, H. A., Weiderpass, E., Overvad, K., Tjønneland, A., Rostgaard-Hansen, A. L., Boutron-Ruault, M. C., Mancini, F. R., Mahamat-Saleh, Y., … Touvier, M. (2020). Association between nutritional profiles of foods underlying Nutri-Score front-of-pack labels and mortality: EPIC cohort study in 10 European countries. BMJ (Clinical research ed.), 370, m3173. https://doi.org/10.1136/bmj.m3173  

[4] RIVM. (2022). Aanpassing algoritme Nutri-Score: advies van de Wetenschappelijke Commissie. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. https://www.rijksoverheid.nl/documenten/publicaties/2022/06/29/update-of-the-nutri-score-algorithm